Συντάκτης: Ντίνα ΔασκαλοπούλουΗταν αρχές Απριλίου του 2013, όταν λάβαμε σοκαριστικές καταγγελίες και φωτογραφίες με καφεκίτρινα νερά και αφρούς από ρέματα που γειτνιάζουν με το εργοστάσιο εμπλουτισμού της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής. Τα στοιχεία έφτασαν σε εμάς, την ώρα που η διοίκηση της εταιρείας έδινε συνέντευξη Τύπου, φρουρούμενη από ΜΑΤ, στη Θε σσαλονίκη. «Τα βαρέα μέταλλα μετρήθηκαν σε αστρονομικές τιμές στα νερά. Το αρσενικό είναι 49.000 φορές πάνω από τις προβλεπόμενες τιμές, το μαγγάνιο 2.660 φορές περισσότερο, 169 φορές ο μόλυβδος και πολύ παραπάνω από το φυσιολογικό ο ψευδάργυρος», κατήγγειλε τότε η βουλευτής Χαλκιδικής του ΣΥΡΙΖΑ, Κατερίνα Ιγγλέζη.
Θύελλα αντιδράσεων
«Για ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί», � �κανε λόγο ο καθηγητής Υδρογεωολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και βουλευτής Β' Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ, Αποστόλης Αλεξόπουλος. «Οι συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα και τοξικά είναι πολύ πάνω από τα ανώτατα προβλεπόμενα όρια. Ιδιαίτερα το αρσενικό, που είναι πολύ τοξικό και καρκινογόνο, το μαγγάνιο και ο μόλυβδος». Η «Εφ.Συν.» ανέδειξε σε πρώτο θέμα της τις καταγγελίες, με τίτλο «Δηλητήριο στη φλέβα». Το ρεπορτάζ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων σε ολόκλ� �ρη τη χώρα, τα κινήματα υπεράσπισης του αρχέγονου δάσους των Σκουριών προχώρησαν σε πανελλαδική διαμαρτυρία κι ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε το θέμα στη Βουλή.
Σήμερα, δύο χρόνια μετά, φέρνουμε στη δημοσιότητα την έκθεση των επιθεωρητών Περιβάλλοντος που καλούν σε απολογία την «Ελληνικός Χρυσός». Οι επιθεωρητές καταγράφουν τα έργα και τις ημέρες της «χρυσής επένδυσης», πολλά εκ των οποίων είχαμε αναδείξει κι εμείς με ρεπορτάζ. Οι επιθεωρητές αποκαλύπτουν το πώς η εταιρεία αποκρύπτει την επικινδυνότητα των προϊόντων της και πώς αποφεύγει να πάρει μέτρα προστασίας όχι μόνο του τόπου και των κατοίκων, αλλά και των ίδιων των εργαζομένων της.
Να σημειώσουμε ότι η έκθεση δεν συνιστά πόρισμα. Σύμφωνα με τη διαδικασία, η εταιρεία, που έχει κληθεί σε απολογία, προσκομίζει στοιχεία κι απαντά στις αιτιάσεις. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, οι επιθεωρητές θα εκδώσουν το τελικό τους πόρισμα.
Η έκθεση αποστέλλεται στα γραφεία της «Ελληνικός Χρυσός» στις 16 Ιανουαρίου 2015 και αφορά το υποέργο της Ολυμπιάδας. Οι έλεγχοι και οι αυτοψίες διενεργήθηκα ν τον Απρίλιο, τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2013, καθώς και τον Γενάρη, τον Μάρτη και τον Αύγουστο του 2014. Το υποέργο περιλαμβάνει εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης του παλαιού τέλματος (μεταλλευτικά απόβλητα μετά τη διαδικασία εμπλουτισμού), όπως και των χώρων όπου είχε αποτεθεί στο παρελθόν αρσενοπυρίτης.
Επίσης, περιλαμβάνει λειτουργία εργοστασίου εμπλουτισμού (επεξεργασίας) του παλαιού τέλματος, με σκοπό τον διαχωρισμό του χρυσοφόρου συμπυκ νώματος σιδηροπυριτών, το οποίο εξάγεται. Το εργοστάσιο, μετά τον εκσυγχρονισμό του, ξεκίνησε τη λειτουργία του στα τέλη του 2012 κι από τον Γενάρη του 2013 βρίσκεται κανονικά σε λειτουργία με τρεις βάρδιες.
Αδειοδότηση
Η εταιρεία υπέβαλε στο υπουργείο Περιβάλλοντος Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Με βάση αυτή τη μελέτη, ο τότε υπουργός Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κατά την πρώτη εβδομάδα της θητείας του, εξέδωσε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΕΠΟ). Σε αυτή δεν γίνεται καμία αναφορά για την επικινδυνότητα των προϊόντων της εταιρείας.
Σήμερα, μετά από χρόνια αγώνων και καταγγελιών των κατοίκων της Χαλκιδικής, έρχεται η έκθεση των επιθεωρητών να επιβεβαιώσει ότι «η εταιρεία δεν παρέθεσε όλα τα απαραίτητα στοιχεία και κατά συνέπεια δεν προέβλεψε μέτρα για τον ασφαλή χειρισμό του προϊόντος, προκειμένου να αποτρέπεται η ρύπανση του περιβάλλοντος και να διασφαλίζεται η προστασία της ανθρώπινης υγείας».
Εως και σχεδόν 200.000% (!) ξεπερνούν τα όρια οι συγκεντρώσεις σε β� �ρέα μέταλλα, κάποια εκ των οποίων είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό και το οικοσύστημα. Μας εξηγεί ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αριστοτέλη, Γιώργος Ζουμπάς: «Σύμφωνα με την έκθεση των επιθεωρητών περιβάλλοντος, οι συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων (αναλύσεις του Απριλίου του 2013) ξεπερνούν τα θεσμοθετημένα όρια από 55 έως 194.300%. Από μετρήσεις που έγιναν το 2014, οι υπερβάσεις στο κάδμιο κυμαίνονται από 24 έως 31.928%».
Οπως αναφέρουν οι επιθεωρητές, «η εταιρεία δεν έλαβε μέτρα συγκράτησης και μη διαφυγής των όξινων απορροών, οι οποίες ενδεχομένως να οφείλονται στη μη αποκατάσταση των χώρων αρσενοπυρίτη». Στα υγρά απόβλητα της εταιρείας διαπιστώνονται υπερβάσεις μαγγανίου, ψευδαργύρου, καδμίου, αρσενικού: «οι μέσες τιμές των συγκεντρώσεων των μετάλλων υπερβαίνουν τα όρια από 100 έως και 1.270%».
Μετρήσεις
Η εταιρεία προσκόμισε για τα έτη 2012-2013 τις ετήσιες εκθέσεις Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης. Ωστόσο, στα αποτελέσματα των αναλύσεων για τα υγρά απόβλητα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επιφανειακών υδ άτων που δίνει, συγκρίνει με τις οριακές τιμές της απόφασης νομάρχη και όχι με αυτές που τίθενται στην ΚΥΑ ΕΠΟ. Επίσης, μετράει τη συγκέντρωση των εν διαλύσει μετάλλων και όχι την ολική.
Κι όπως εξηγούν οι επιθεωρητές στην έκθεσή τους, «αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μετρώνται ενδεχομένως τιμές συγκεντρώσεων μικρότερες των πραγματικών. Η πρακτική αυτή της εταιρείας έχει ως αποτέλεσμα τη μη ορθή αποτίμηση της ποιότητας, τόσο των εξερχόμεν ων αποβλήτων όσο και των υδάτων του αποδέκτη αυτών. Ως εκ τούτου, προκύπτει αδυναμία εντοπισμού τυχόν επιβαρύνσεων και άρα μη λήψη των αναγκαίων επανορθωτικών μέτρων από πλευράς της εταιρείας».
Ενδιαφέρον έχει και το πότε και πού γίνονται οι μετρήσεις. «Το 2011 γίνονται μετρήσεις μόνο προς τις πηγές του ρέματος του Μαυρόλακκα και καθόλου προς τις εκβολές. Την επόμενη χρονιά οι μετρήσεις προς τις πηγές είναι διπλάσιες από τις μετρήσεις στ ις εκβολές. Οι μετρήσεις σταματούν εντελώς τον Ιούνιο του 2013», μας λέει ο Κώστας Ευθυμίου, κάτοικος της περιοχής. «Είναι προφανώς παρελκυστικές οι τακτικές της εταιρείας. Ακόμα και για την "Ελληνικός Χρυσός" είναι απαραίτητη η επίφαση νομιμότητας».
Σύμφωνα με την έκθεση, τα απόβλητα εναποτίθενται στις (τεχνητές) λίμνες Σεβαλιέ,σε αντίθεση με την ΕΠΟ. Καθημερινά εκτελούνται 25 δρομολόγια από μεταφορική εταιρεία, που δεν έχει άδεια για ε� �ικίνδυνα απόβλητα. Αυτό «δείχνει ότι η εταιρεία διαχειρίζεται τα απόβλητα ως μη επικίνδυνα», σημειώνουν οι επιθεωρητές.
Μετά από καταγγελία κατοίκου για έκλυση σκόνης, τον Ιούλιο του 2013, διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία απόθεσε κατ' εκτίμηση 100.000 τόνους αδρομερούς (χονδρόκοκκου) υπολείμματος κατεργασίας σε χώρο 28 στρεμμάτων, χωρίς καμία υποδομή κοντά στο μεταλλείο της Ολυμπιάδας. Κι αυτός ο χώρος είχε εντ� �χθεί στα έργα αποκατάστασης.
Χρυσό... μετάλλιο στα ατυχήματα
Τον Σεπτέμβριο του 2013 ένα φορτηγό μετέφερε προϊόντα της «Ελντοράντο» προς τη Θεσσαλονίκη. Τότε υλικό διέφυγε, κάτοικοι που περνούσαν τυχαία από το σημείο διαπίστωσαν τι έχει συμβεί και κινητοποίησαν τις αρχές. Δείγματα από τα υλικά είχαν σταλεί σε διαπιστευμ ένο εργαστήριο. «Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η εταιρεία μετέφερε επικίνδυνα υλικά», μας λέει ο Κώστας Ευθυμίου, μέλος του συντονιστικού των κατοίκων. Η έκθεση των επιθεωρητών έρχεται να επιβεβαιώσει όσα οι κάτοικοι φοβούνταν: «Διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία δεν τηρούσε τους κανόνες για ασφαλή μεταφορά των προϊόντων της –τουλάχιστον μέχρι την ημέρα του ατυχήματος».
Κατόπιν παραγγελίας του εισαγγελέα Πρωτο δικών Θεσσαλονίκης, προέκυψε ότι ολόκληρο το 2012 και μέχρι τον Οκτώβριο του 2013 το σύνολο των διακινήσεων των προϊόντων διά θαλάσσης έγιναν χωρίς την εφαρμογή των κανόνων μεταφοράς επικίνδυνων υλικών, αφού δεν είχαν δηλωθεί ως επικίνδυνα στο τελωνείο. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι πως σε καμία μελέτη δεν αναφέρεται ότι τα επικίνδυνα αυτά προϊόντα θα μεταφέρονται με φορτηγά και θα διακινούνται από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης· αντιθέτως, αναφέρεται ρητά ότι θα διακινούνται μέσω Στρατωνίου.
«Η εταιρεία εκτός από ακίνδυνη δηλώνει κι εξόχως φιλική προς το περιβάλλον», λέει ο Γιώργος Ζουμπάς. «Διαφημίζει ότι θα αποκαταστήσει τη λίμνη τελμάτων. Κι όμως, όπως το καταγράφουν οι επιθεωρητές κατά τη διάρκεια της αυτοψίας, σε κανένα τμήμα της λίμνης τέλματος όπου είχαν γίνει επεμβάσεις δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες αποκατάστασης. Η εταιρεία εκτελεί τις εργασίες αποκατάστασης των χώρων αρσενοπυρίτη και παλαιού τέλματος, χωρίς να έχει εγκριθεί η σ χετική μελέτη».
Βαφτίζουν τα απόβλητα «προϊόντα»
Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η άποψη της «Ελληνικός Χρυσός» για το τι συνιστά απόβλητο και τι εμπόρευμα. Μας εξηγεί ο Γιώργος Ζουμπάς: «Το υπόλειμμα κατεργασίας δεν χαρακτηρίζεται ως απόβλητο, αλλά ως προϊόν, και προβλέπεται να πωλείται ως πρόσθετο στην τσιμεντοβιομηχανία. Στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων παρατίθενται σχετικές επιστολές από τσιμεντοβιομηχανίες. Ετσι η εταιρεία ισχυρίζεται ότι από τη δραστηριότητά της τα μόνα στερεά απόβλητα που θα προκύψουν θα είναι... παλαιοσιδηρικά, έλαια και λιπαντικά».
Οπως εξη� �ούν οι επιθεωρητές, «επί της ουσίας η εταιρεία έχει προχωρήσει στον αποχαρακτηρισμό των αποβλήτων, χωρίς όμως να τεκμηριώνεται ότι πληρούνται όλοι οι όροι του νόμου». Για να αποχαρακτηριστούν τα απόβλητα απαιτείται να έχουν υποστεί συγκεκριμένη επεξεργασία κατόπιν σχετικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για την εξορυκτική βιομηχανία δεν έχει εκδοθεί τέτοια απόφαση.
Η εταιρεία δεν έχει κάνει καμία ανάλυση για την επικινδυνότητα των αποβλήτων. Οι επιθεωρητές � �ροχώρησαν σε δειγματοληψίες που απέστειλαν στο Γενικό Χημείο του Κράτους και σε διαπιστευμένο εργαστήριο. Με βάση τα ευρήματα, τα απόβλητα χαρακτηρίζονται «τοξικά κι επικίνδυνα» σε μια πρώτη προσέγγιση (ο χαρακτηρισμός τους έγινε βάσει της περιεκτικότητάς τους σε καθαρά μέταλλα κι όχι βάσει της χημικής ένωσης, με την οποία βρίσκονται τα μέταλλα αυτά στα απόβλητα). Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω έλεγχος -κι ώς τότε «πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δυνάμει επικίνδυνα». Οι επιθεωρητές τονίζουν ότι η εταιρεία δεν έχει υποβάλει ετ ήσια έκθεση παραγωγού αποβλήτων για τα έτη 2011, 2012, 2013.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΙΓΓΛΕΖΗ, βουλευτής Χαλκιδικής ΣΥΡΙΖΑ: Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ η καταστροφή αυτή θα τερματιστεί
Τον Απρίλιο του 2013, όταν καταγγέλλαμε την εκροή υγρών αποβλήτων του εργοστασίου εμπλουτισμού της Ολυμπιάδας με περιεκτικότητα σε αρσενικό 49.000 φορές πάνω από τα όρια, η μεν εταιρεία απαντούσε ότι οι «γνωστοί θεματοφύλακες του περιβάλλοντος ανασύρουν φαντάσματα από το βαθύ παρελθόν», το -δε- κράτος διά της διοίκησης κώφευε. Τον Γενάρη του 2015, επιτέλους, μάθαμε ότι φαντάσματα δεν είμαστε εμείς που καταγγέλλουμε, αλλά αυτοί που συγκαλύπτουν.
Α� �ό το καλοκαίρι του 2013 καταγγέλλαμε την παράνομη μεταφορά και αποθήκευση των υλικών εμπλουτισμού, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ολοι, υπηρεσίες και δικαστές, κώφευαν.
Τον Ιανουάριο του 2015, ενώ συνεχίζεται το ίδιο έργο, μάθαμε κι επίσημα ότι παραβιάζονται κατάφωρα οι όροι αδειοδότησης. Ολα όσα καταγράφονται στην έκθεση των επιθεωρητών κατά καιρούς έχουν καταγγελθεί σε αρμόδιους, αλλά βρίσκαμε πόρτες κλειστές. Σε αλλεπάλληλες ερωτήσεις στη Βουλή οι απαντήσεις ήτα ν εσκεμμένα γενικές κι αόριστες. Η πρώην κυβέρνηση επαναλάμβανε ότι υπάρχουν περιβαλλοντικοί όροι, μόνο που κανείς δεν έλεγε αν τηρούνται. Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ η καταστροφή αυτή θα τερματιστεί.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΟΥΜΠΑΣ, πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου Δήμου Αριστοτέλη: Θα επέμβει το υπουργείο Περιβάλλοντος;
Από τις εκθέσεις των επιθεωρητών επιβεβαιώνεται ότι οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν προστατεύουν το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων, αλλά χρησιμοποιούνται μόνο για την υπέρβαση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου από τις εταιρείες. Η ELDORADO GOLD δεν μπορεί να αναπτύξει τη � �υγκεκριμένη δραστηριότητα στη Βόρεια Χαλκιδική, παρά μόνο παραβιάζοντας τη νομιμότητα. Οι αιτιάσεις των πολιτών, των φορέων, των επιστημόνων που είναι αντίθετοι στη μεταλλευτική δραστηριότητα κάθε άλλο παρά αβάσιμες αποδεικνύονται.
Επίσης δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα: όταν στα «μικρά» σχετικά έργα υπάρχουν τόσα προβλήματα, τι θα γίνει με το τεράστιο έργο των Σκουριών; Μήπως στην επόμενη έκθεση επιθεωρητών θα είναι πολύ αργά για την περιοχή; Το υπουργείο Περιβ� �λλοντος θα επέμβει ή θα συνεχίσει την πολιτική των προκατόχων του, να στηρίζει δηλαδή την εταιρεία σε βάρος του περιβάλλοντος, της υγείας των κατοίκων και της οικονομίας της περιοχής;
http://www.efsyn.gr/arthro/ekthesi-sok-gia-tin-toxiki-ependysi
Πηγή: http://piperistostoma.blogspot.com/
%2B-%2B%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF.jpg)
%2B-%2B%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF.jpg)
